«هیچ»؛ سهم گزینههای استاندار در ترکیب هیئت مدیره منطقه آزاد بانه مریوان/چه افتاد این سر ما را که خاک در نمیارزد؟
هیئت مدیره منطقه آزاد بانه مریوان هفته گذشته مشخص شد. ترکیب اعضاء بیش از آنکه از آغاز یک پروژه اقتصادی خبر دهد، راوی نمایش بیاعتباری نظر استاندار کردستان نزد تصمیمگیران ارشد دولت است؛ وزن نظر «آرش لهونی» در ترکیب هیئت مدیره قابل مشاهده نیست! نه نظرش لحاظ شده، نه اعتبارش دیده شده و نه حتی برای حفظ ظاهر هم که بوده سهمی به او دادهاند. این حذف، اتفاقی نیست؛ نتیجه طبیعی در نظر نگرفتن وزن و اعتبار برای یک مدیر در معادلات قدرت است؛ که این کند که تو کردی به ضعف همت و رای؟
سهشنبه هفته گذشته، نامهای با امضای «محمدرضا عارف»، به صورت رسمی پرده از ترکیب اعضای هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد تجاریصنعتی بانهمریوان برداشت.
اگرچه فردای آن روز، هفتهنامه دولت در کردستان تلاش کرد با تیتر «انتصاب وفاقی در کردستان»، اصل موضوع را که نادیده گرفته شدن استاندار بود به حاشیه ببرد؛ دردا که واقعیتی بدین عریانی که استاندار کردستان در اتخاذ یکی از مهمترین تصمیمهای اقتصادی استان، هیچکاره بوده را دیگر نمیتوان با پرده «وفاق» پوشاند؛ دیگر قابل کتمان نیست که این استاندار نه تأثیرگذاری داشته، نه قدرت اقناعسازی، نه حتی توان تحمیل یک گزینه حداقلی. او ظاهراً فقط تماشاگر تصمیم سهامداران قدرت بوده است.
مسئولیت بدون اختیار دقیقاً همان چیزی است که امروز برای استاندار کردستان برای مثال در منطقه آزاد بانه مریوان مصداق پیدا میکند؛ وضعیتی که یا ناشی از ضعف در چانهزنی است، یا نتیجه بیاعتمادی سطوح بالاتر به توان و نقش او.
گر بپوشی تو سلاح رستمان
رفت جانت چون نباشی مرد آن
البته کسانی که در اتخاذ این تصمیم نقش بازی کردهاند نباید فراموش کنند جایگاه استانداری که در بزنگاههای کلیدی نادیده گرفته میشود، عملاً به سطح یک ناظر تشریفاتی نزد افکار عمومی تقلیل مییابد و این نه به نفع استان است و نه به نفع دولت. توسعه منطقهای بدون اقتدار نماینده عالی دولت در استان، به شعاری توخالی بیشتر شباهت دارد.
به باور این قلم، تصمیم اتخاذ شده یعنی استاندار نه در حلقه تصمیمسازی است، نه در حلقه بدهبستان. نه آنقدر مهم است که راضیاش کنند، نه آنقدر خطرناک که نادیدهگرفتنش هزینه داشته باشد. کسی چه میداند شاید نه «ارش لهونی» و نه حتی مشاور اعظم فکرش را هم نمیکردند که جایگاه استاندار روزی به چنین فلاکتی دچار شود!
چه آسان مینمود اول غم دریا به بوی سود
غلط کردم که این طوفان به صد گوهر نمیارزد
حالا دیگر مردم به عینه با این واقعیت تلخ روبرو شدهاند که استاندار کردستان در یک تصمیم مهم نه توان اثرگذاری داشته و نه جایگاهی که حذفش مسئلهساز شود. در سیاست، بیاعتباری دقیقاً همینجا خودش را نشان میدهد: جایی که تصمیمها بدون تو گرفته میشود و حتی نیازی به توضیح هم احساس نمیشود.
در مقابل بیاثری مشهود «آرش لهونی» در تصمیمسازی اخیر، ردپای دیگران کاملاً پیداست. ترکیب نهایی هیئتمدیره بیش از آنکه بوی تخصص و تجربه بدهد، بوی سهمخواهی سیاسی میدهد؛ سهم ستاد انتخاباتی، سهم نمایندگان و البته سهم وفاق! جایی که استاندار حذف شده، طبیعی است که میدان برای دیگران باز شود.
موضوع استاندار تضعیفشده کردستان به کنار، کسی نباید به مردم کردستان توضیح دهد «معروف صمدی» دقیقاً بر چه اساسی انتخاب شده است؟ این شخص چه سابقه مشخصی در اداره مناطق آزاد دارد؟ اگر معیار سهمدهی سیاسی نبوده به مردم بگویید «صمدی» کدام تجربه اجرایی مرتبط با توسعه مرزی، تجارت بینالملل یا مدیریت اقتصادی منطقهای را در کارنامه خود ثبت و ضبط دارد؟
هفتهنامه دولت در کردستان، در خبری به تاریخ ۲۵ آذرماه، عضو دوم هیئت مدیره را به نماینده سقز و بانه منتسب دانسته و نوشته: «کامران رحیمی از سوی «محسن بیگلری» پشتیبانی میشود»؛ این خبر تاکنون نه توسط نماینده مذکور و نه از سوی عضو هیئت مدیره تکذیب نشده است. در صورت صحت خبر منتشرشده در هفتهنامه دولت، انتظار میرود درباره مبنای این حمایتها توضیح رسمی ارائه شود.
اگر ادعای مطروحه صحت دارد، «محسن بیگلری» نباید به مردم توضیح دهد گزینهاش را با در نظر گرفتن کدام تخصص به این جایگاه رسانده است؟ «رحیمی» چه تجربه اندوختهای برای کمک به توسعه منطقه و یا لااقل راهاندازی زیرساختهای آن دارد؟
عضو سوم هیئت مدیره هم که کسی جز «محمدقربان کیانی» نیست! چهرهای که برخلاف ادعای هفتهنامه دولت که او را مورد حمایت نماینده قروه و دهگلان جا زده، سوابق گویای آن است که به «امید کریمیان»، نماینده مریوان و سروآباد نزدیکتر باشد؛ «کیانی» اخیراً به عنوان عضو هیئت نظارت بر انتخابات شوراهای شهر و روستا در شهرستان سنندج هم معرفی شده، هیئتی که «محسن فتحی» ریاست آن را در کردستان عهدهدار است.
فارغ از ادعاها و اخبار و شایعات، لازم است حامی «محمدقربان کیانی» برای ورود به این ترکیب مشخص شود؛ لازم نیست؟ فردا روزی اگر مردم درباره عملکرد این فرد سؤالی داشته باشند نباید بدانند سراغ چه کسی بروند؟ لازم نیست برای مردم روشن شود که این چهره با گرایش مشخص سیاسی را چه کسی وارد ترکیب هیئت مدیره منطقه کرده تا لااقل از او مطالبهگری کنند؟
هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد تجاریصنعتی بانهمریوان اگر قرار است حیاط خلوت بازیگران سیاسی باشد چرا باید نام توسعه و منافع استان روی آن گذاشته شود؟ هیئتمدیره یکی از مهمترین ظرفیتهای توسعه اقتصادی کردستان محل آزمون ایدههای نظری است یا محل تصمیمگیری اجرایی؟ این ترکیب ناهمگون و سیاسی قرار است چه گلی به سر اقتصاد در حال احتضار کردستان بزند؟
میماند یک نکته؛ غیر از «آرش لهونی» دو چهره دیگر که پیشتر نام آنها در برخی محافل به عنوان گزینه استاندار برای عضویت در ترکیب هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد تجاریصنعتی بانهمریوان بر سر زبانها افتاده بود هم به نوعی بازنده قمار همراهی با استاندار هستند؛ «نژاد جهانی»، که عناوینی چون فرماندار مریوان و مشاور استاندار در امور راهبردی روابط با اقلیم کردستان عراق را یدک میکشد و «حسین دانشمهر»، از اعضای هیئت علمی دانشگاه کردستان.
شاید نتوان به «جهانی» چندان خرده گرفت چرا که او سهامدار قدرت شده است، البته اگر بشود نامش را قدرت گذاشت! اما «دانشمهر» به حقیقت شایسته ملامت است؛ چهرهای دانشگاهی که پژوهشگری موفق بوده چرا باید «صحبت حکام ظلمت شب یلداست» را نادیده میگرفت و بدون توجه به آفات، به استانداری ناموفق چون «لهونی» نزدیک میشد؛ «چارهها کردیم و اینجا چاره نیست»! او باید تاوان اشتباهش را میداد و داد... چه هرکه سخن ناصحان نشنود بدو آن رسد که به باخه رسید.
فرید کریمی