نیکلای واسیلیویچ گوگول (Nikolai Vasilievich Gogol) یکی از برجسته‌ترین نویسندگان اوکراینی‌الاصل روس، پایه‌گذار سبک رئالیسم انتقادی در ادبیات روسیه است که در زمره بزرگ‌ترین طنزپردازان تاریخ ادبیات جهان قرار دارد.
 
«بازرس» یکی از مشهورترین کمدی‌های سیاسی اجتماعی «گوگول» است که در سال ۱۸۳۶م نوشته شد؛ اثری که نقد تیز و بی‌رحمانه‌ای از فساد اداری، ناتوانی مدیران محلی، ترس از پاسخ‌گویی و پنهان‌کاری در ساختار دولتی ارائه می‌کند. این نمایشنامه یکی از تیزترین افشاگری‌های ادبی جهان درباره قدرت، فریب، پنهان‌کاری و فروپاشی اعتماد عمومی است.
 
داستان در یک شهر کوچک روسیه رخ می‌دهد؛ جایی که مقامات محلی در فساد، رشوه‌خواری، سوءمدیریت، دروغ‌گویی، جعل گزارش و پنهان‌کاری غوطه‌ورند. ناگهان خبر می‌رسد که یک «بازرس دولتی» مخفیانه به شهر می‌آید تا عملکرد آنها را ارزیابی کند. وحشت سراسر شهر را فرا می‌گیرد و مقامات، در هراس از افشای عملکرد واقعی‌شان، به دست‌وپا افتادن و به جلسات پشت‌پرده روی می‌آورند.
 
نویسنده بزرگ روس، در نمایشنامه مشهور خود، شهری را ترسیم می‌کند که مقاماتش چنان در باتلاق ناکارآمدی فرو رفته‌اند که با کوچک‌ترین تهدید نظارت، دستپاچه می‌شوند و به‌جای اصلاح، به نمایش‌سازی و تظاهر پناه می‌برند. در «بازرس»، مسئولان شهر به‌جای حل مشکل، به‌جای پاسخ‌گویی و شفافیت تنها یک کار بلدند: «صحنه‌پردازی برای فرار از مسئولیت و حفظ ظاهر». نتیجه آن است که وقتی پای حقیقت به میان می‌آید، همین نمایش‌هاست که چهره واقعی آنان را برملا می‌کند.
 
«فرزاد زارعی» که ۳۱ تیرماه امسال رئیس شورای شهر سنندج شد درست یک‌ماه بعد از انتخاب برای این جایگاه، علم «استیضاح شهردار» را با انجام یک گفت‌وگوی رسانه‌ای برافراشت.
 
در مطالعه رفتار مدیریتی رئیس شورای شهر سنندج، شباهت قابل‌توجهی با الگوی رفتاری «شهردار» در نمایشنامه جاودانه «بازرس» اثر «نیکلای گوگول» دیده می‌شود؛ جایی‌که مقام مسئول با سخنان پرطمطراق درباره «شفافیت»، «پیگیری تخلفات» و «جلسات علنی» نگاه افکار عمومی را معطوف خود می‌کند اما به‌محض فرارسیدن لحظه عمل، وعده‌ها دود و مستندات ناپدید شد، جلسه استیضاح پشت درهای بسته رفت و قهرمان کاغذی مچاله شد!
 
تعهدات عمومی رئیس شورای شهر به‌جای تبدیل شدن به سند و اقدام، در قالب رفتارهایی مبهم، ناگفته و فاقد شفافیت فرو ریخت و حالا مقایسه او با شهردار در نمایشنامه گوگول تنها یک اشاره ادبی نیست بلکه هشداری است درباره آنکه چگونه فاصله میان شعار و عمل می‌تواند اعتماد مردم را فرسوده و ساختار نظارتی یک شهر را بی‌اثر کند.
 
«فرزاد زارعی» ۳۱ مردادماه سال جاری در گفت‌وگو با تسنیم با ژست مقتدرانه وارد صحنه شد، وعده افشاگری داد، مدعی شد استیضاح «علنی» برگزار می‌شود، از شفافیت و بی‌تعارفی گفت، هیاهوی رسانه‌ای ایجاد کرد اما در لحظه عمل، همه‌چیز را پشت درهای بسته برد! نه افشاگری انجام و نه سندی منتشر و نه وعده‌ای عملی شد و در نهایت این رئیس شورا بود که زیر بار ادعاهایش خُرد شد.
 
به راه انداختن هیاهو برای کنترل افکار عمومی، ترس از شفافیت واقعی، سراسیمگی پشت پرده و ژست صلابت در ظاهر، تبدیل یک مسئله جدی به یک تئاتر سیاسی و فروریختن اعتبار به‌دلیل تناقض رفتاری پرده‌های نمایشی بود که در سنندج بر روی صحنه رفت و «فرزاد زارعی» شخصیت پرسش‌برانگیز آن شد.
 
اما ماجرا هنوز تمام نشده است! نمایش انگار پرده‌های دیگری هم دارد که مردم، تشنه به تماشا نشستن آن هستند.
 
افکار عمومی هنوز ۹ بند ایرادات وارده به عملکرد «سیدانور رشیدی» توسط «فرزاد زارعی» شامل «عدم ساماندهی دستفروشان و وانت‌بارهای میوه‌فروش در سطح شهر»، «عدم اجرای مصوبات قانونی شورای شهر»، «انتصاب مدیران شهرداری خارج از چارچوب قانون، ضوابط و احراز شرایط»، «تأخیر در اتمام پروژه‌های شهری»، «نارضایتی از نحوه ارائه خدمات شهری»، «ساخت‌وسازهای غیرمجاز»، «دلیل انجام‌ تهاتر با پیمانکاران خاص»، «عدم پرداخت حقوق ماهانه پرسنل و کارگران شهرداری سنندج» و «عدم استفاده بهینه از ظرفیت ماشین‌آلات حوزه عمرانی شهرداری» را از خاطر نبرده‌اند که رسانه مصاحبه کننده با رئیس شورا پیگیر ۲ وعده عملی نشده دیگر «زارعی» شده است.
 
گویا «زارعی» در لابلای اعلام پرهیاهوی «استیضاح شهردار» در باب «بکارگیری پسر معاون اقتصادی استاندار کردستان در شهرداری» و «تعطیلی مهمانسرای شهرداری» هم وعده شفاف‌سازی داده است!
 
کم نبودند کسانی که همچون صاحب این قلم از همان ابتدا، به جنجال راه افتاده توسط رئیس شورای شهر با دیده تردید می‌نگریستند و «فرزاد زارعی» و «انور رشیدی» را همان یاران همدل روزهای همکاری در شورای شهر می‌دانستند.
 
همچو شیران بِدرانند و به لب می‌خندند
دشمن همدگرند و به حقیقت یارند
 
اما افکار عمومی یک بار دیگر و با یادآوری رسانه‌ای ۲ وعده عملی نشده دیگر رئیس شورای شهر توسط «تسنیم»، به مسئله حساس شده است؛ «زارعی» اگر هم بتواند یا توانسته باشد عدم همراهی ۳ عضو شورای شهر را دلیل گریختن «رشیدی» از مهلکه استیضاح جا بزند هرگز نمی‌تواند برای عدم شفاف سازی درباره استخدام فرزند معاون اقتصادی استاندار با توجیه و وعده، مردم را از مطالبه‌گری منصرف کند.
 
با توجه به ادعای رسانه‌ای نسبت داده شده به رئیس شورای شهر، مردم کردستان می‌خواهند بدانند در شرایطی که بسیاری از خانواده‌ها دست به گریبان بیکاری جوانان تحصیل‌کرده خود هستند فرزند یک معاون نورچشمی استاندار دولت مدعی عدالت علوی با کدام مدرک تحصیلی، در چه عنوان شغلی و با طی کردن کدام مسیر قانونی منطبق با عدالت در شهرداری سنندج بکارگیری شده است؟
 
حواشی مهمانسرای شهرداری سنندج چه بوده که رئیس شورای شهر وعده تعطیلی آن را داده است؟ چه استفاده‌ای از مهمانسرا به عمل آمده که «زارعی» به بایدگویی درباره تعطیلی‌اش روی آورده است؟
 
رئیس شورای شهر سنندج باید بپذیرد که زمانِ سخنرانی به سر رسیده و دوره گزارش‌دهی فرارسیده است. آنچه امروز از او مطالبه می‌شود، نه بیان دوباره مشکلات، بلکه ارائه شفاف مسیر نظارتی، اسناد مکتوب، تصمیمات مصوب و نتایج قابل‌سنجش است. شهروندان حق دارند بدانند چه بر سر وعده‌های علنی داده شده آمده و چرا شیوه اداره شورا در تضاد با همان وعده‌ها پیش می‌رود. سکوت بی‌پایان، نه راهبرد است و نه می‌تواند سپر باشد.
 
برای ارائه پاسخ‌های صریح  و روشن، زیاد منتظر اقدام از سوی «فرزاد زارعی» نخواهیم ماند؛ در صورت تداوم سکوت رئیس شورا ـ که محتمل است ـ خیلی زود از استاندار کردستان درباره ادعای بکارگیری فرزند معاونش در شهرداری طرح سؤال خواهیم کرد.
 
اینکه رئیس شورای شهر، تقصیر یا قصور فرماندار سنندج در شکل‌گیری ایرادهایی چون «عدم ساماندهی دستفروشان و وانت‌بارهای میوه‌فروش در سطح شهر» و نیز «انجام‌ تهاتر با پیمانکاران خاص» را چه اندازه می‌داند و نیز سؤالات درباره عملکرد شهرداران مناطق در برخی پروژه‌های خاص چون پارک نیشتمان، محور مطالب دیگری است که در آینده نزدیک بدان خواهیم پرداخت.
 
فرید کریمی